Aanpassing Normdocument Webrichtlijnen
In de praktijk blijkt het soms een onhaalbare opgave om een bestaande website volledig in overeenstemming met de Webrichtlijnen te brengen. Dat doet zich met name voor bij hele grote websites of websites met heel veel oude content. De kosten die verbonden zijn aan het aanpassen van dergelijke oude content kunnen dan in de praktijk te hoog zijn. Een officiële toets door een van de inspectie-instellingen van de Stichting Waarmerk drempelvrij zal in de huidige situatie daarom altijd negatief uitpakken.
Om aan dit bezwaar tegemoet te komen overweegt de Normcommissie van de Stichting Waarmerk drempelvrij een aanpassing van zogenoemde Normdocument Webrichtlijnen caesura en sampling. Voordat daartoe wordt overgegaan zou de Normcommissie hierover graag reacties ‘uit het veld’ horen.
Het gaat om de volgende toevoeging aan het Normdocument Webrichtlijnen caesura en sampling:
Bij bestaande grote websites kan er soms voor worden gekozen bestaande pagina’s niet in overeenstemming met het Normdocument Webrichtlijnen te brengen.
Dergelijke pagina’s kunnen op verzoek van de eigenaar van de website buiten de sample worden gelaten mits:
- De website aantoonbaar eerder online was dan de datum van vaststelling van het Normdocument (20 juli 2007).
- Onmiskenbaar op de site wordt aangegeven dat pagina’s, die voor een vastgelegde cesuurdatum online zijn geplaatst, niet in overeenstemming met het Normdocument zijn en deze pagina’s als zodanig herkenbaar zijn.
- Pagina’s, die na die cesuurdatum online zijn geplaatst, wel in overeenstemming met het Normdocument zijn.
Het komt er in het kort dus op neer dat oude pagina’s onder bepaalde omstandigheden buiten de sample bij de toetsing aan de Webrichtlijnen kunnen worden gelaten (de sample is de steekproef van pagina’s die door de inspectie-instelling worden getoetst.)
Nieuwe pagina’s (dus na een door de webeigenaar zelf aangegeven datum) moeten er wel aan voldoen.
Reacties
- 1 Stephen Hay op 08-11-2008 om 12:53 uur:
- Nu sommige organisaties verplicht zijn om aan de Webrichtlijnen te voldoen, lijkt het een sport geworden om te kijken hoe de richtlijnen omzeild kunnen worden "omdat het moeilijk is er aan te voldoen". Dan passen we toch het normdocument aan zodat het makkelijker is voor mensen om er aan te voldoen? We vergeten soms dat het om toegankelijkheid en kwaliteit gaat, en niet om regels, toetsingen en scores.
Het Caesura en Sampling document is vrij helder: bij de steekproef is een zekere foutmarge mogelijk, en dat maakt de toetsing juist realistisch; natuurlijk kan het niet altijd perfect. Maar de "key scenario's" geven een website bestaansrecht. Wat mij betreft moeten er op key scenario's geen concessies gedaan wat betreft de toegankelijkheid. Als een website bedoeld is voor handelingen X en Y, maar ik als gebruiker alleen A en B kan doen, dan is de website zinloos.
Hooguit kunnen de foutmarges in het document worden beoordeeld, maar dan objectief en wetenschappelijk, graag. De drempel verlagen omdat sommige mensen het moeilijk vinden zal niets anders doen dan de Webrichtlijnen nutteloos maken. - 2 Sander v L op 08-11-2008 om 15:15 uur:
- Mijn eerste reactie hierop (niet volledig doordacht nog, en zonder het normdocument te hebben gelezen) is dat als een oud document belangrijk genoeg is dat het wenselijk is om het online beschikbaar te houden, het ook belangrijk genoeg zou moeten zijn om te garanderen dat het toegankelijk is voor iedereen.
Je zou eventueel een aantal van de webrichtlijnen kunnen aanduiden als "minder essentiëel" voor dergelijke oude pagina's (ik denk bv aan regels zoals 3.15, betekenisvolle namen voor class en id; een bezoeker zal hier geen baat bij hebben), waardoor de hoeveelheid werk om ze te updaten minder wordt; maar het zou naar mijn mening nooit zo mogen zijn dat de site wordt goedgekeurd terwijl er grote aantallen pagina's op staan die tegen alle webrichtlijnen ingaan. - 3 Robert Jan Verkade op 11-11-2008 om 16:42 uur:
- Ik sluit me graag aan bij de kanttekeningen van Stephen. Het normdocument mag dan wel gedateerd zijn op 7 november 2007, het besluit Kwaliteit Rijksoverheidswebsites is eind april 2006 genomen. Het besluit lijkt me helder genoeg geformuleerd en biedt niet veel ruimte voor de site-eigenaar om bepaalde pagina's uit een onderzoek weg te laten. In september 2006 is het besluit in werking getreden envanaf dat moment hadden de site-eigenaren al kunnen inventariseren welke gevolgen het zou hebben voor hun site (en dus actief kunnen sturen).
Daarbij komt dat het voorstel tot versoepeling er wel eens voor zou kunnen zorgen dat bepaalde gedeelten van sites geen updates meer krijgen omdat ze dan aan het Kwaltiteitsmodel zouden moeten voldoen. Dit laatste lijkt me geen wenselijke situatie.
Kortom de versoepeling klinkt heel positief en praktisch. De uitwerking ervan kan wellicht een vluchtmogelijkheid voor de niet oplettende/actieve site-eigenaar en ervoor zorgen dat de bezoeker geen actuele informatie krijgt. - 4 Gerrit Berkouwer op 12-11-2008 om 21:22 uur:
- Ik sluit me aan bij Stephen en Robert Jan: het gaat vooral om toegankelijkheid en bouwkwaliteit en minder om scores of het behalen van toetsingen. Zeker in deze tijden van hergebruik, Open Data, Open Content en syndicatie/widgets moet het gaan over alle content, niet over delen daarvan.
Ik zie liever dat de Normcommissie zich buigt over specifieke Webrichtlijnen die aanpassingen behoeven, vanwege bv onduidelijkheid of vanwege 'voortschrijdend inzicht'. Daar zijn nog best een hoop goede dingen te doen. - 5 Gerrit Berkouwer op 15-11-2008 om 16:39 uur:
- Wie gaat er deze behoorlijk gelijkluidende reacties eigenlijk richting de normcommissie brengen? Leest er iemand van de normcie mee? Raph vast wel :-)...
- 6 Sander A op 15-11-2008 om 19:00 uur:
- Sluit me aan bij de eerdere reacties, waarbij ik me wel iets voor kan stellen bij wat Sander v L stelt i.v.m. bepaalde richtlijnen die wellicht als minder essentiëel aangemerkt zouden kunnen worden voor oudere documenten.
- 7 Koen Willems op 18-11-2008 om 03:58 uur:
- @Gerrit: Wees ervan verzekerd dat we allemaal meelezen!
- 8 Gerrit op 19-11-2008 om 20:43 uur:
- Ha Koen! o ja jij ook nog :-). Ik ben benieuwd wat er uiteindelijk gaat gebeuren. Ook de komst van WCAG2 gaat iets teweegbrengen op Webrichtlijnen gebied :-) Wordt vervolgd...
- 9 Kor Dwarshuis op 26-11-2008 om 18:58 uur:
- De praktijk momenteel is dat bijna geen enkele rijksoverheidswebsite volledig aan de Webrichtlijnen voldoet.
Zou het misschien stimulerend kunnen werken als er bekend zou zijn voor welk deel een website aan alle webrichtlijnen voldoet? Bijvoorbeeld: (aantal webrichtlijnen waaraan voldaan wordt) / (totaal aantal webrichtlijnen) = percentage.
Misschien wakkert dat een competitief element aan met als resultaat betere websites.
Nu is het alles of niets. - 10 Kor Dwarshuis op 26-11-2008 om 19:00 uur:
- Ik bedoel eigenlijk in plaats van "bijna geen enkele rijksoverheidswebsite" -> "nog geen enkele rijksoverheidswebsite"
- 11 Gerrit op 26-11-2008 om 22:15 uur:
- @Kor dat is de aloude discussie: kan je 100% voldoen? En is dat eigenlijk wel het belangrijkste? Of gaat het om een kwaliteits-aanpak, waarmee je hoge bouwkwaliteit en hoge toegankelijkheid kunt behalen?
- 12 Kor Dwarshuis op 27-11-2008 om 16:01 uur:
- @Gerrit: ja snap ik. Maar ik dacht dat je misschien zo een gezonde competitiedrang zou kunnen aanwakkeren, met als uiteindelijk resultaat dat alle websites een beetje beter worden.
Stel een website voldoet aan 122 van de 125 webrichtlijnen. Als dat ergens zichtbaar is, motiveert het misschien meer om die drie ook nog te gaan halen. Of voor anderen, die lager zitten, om ook zo hoog te komen. Nu is het gewoon één bak met websites die allemaal 'niks' zijn. - 13 Mathijs Kadijk op 01-12-2008 om 16:13 uur:
- Een drempel is een drempel en het lijkt me domweg niet correct om een site vrij van drempels te verklaren als hij dat niet is. Dat geeft enkel frustraties bij de bezoeker, die komt ineens pagina's tegen die niet goed werken in zijn (aangepaste) browser.
Een score in procenten lijkt me een betere oplossing. Er zou hierbij onderscheid gemaakt kunnen worden tussen essentiële en niet essentiële richtlijnen. Voor een niet essentiële richtlijn denk ik dan bijvoorbeeld aan "betekenisvolle namen voor class en id".
Zodra er een essentiële richtlijn niet gehaald wordt, mag geen keurmerk gevoerd worden. Als slechts enkele niet essentiële richtlijnen worden genegeerd wordt een procentuele score toegekend.
Op deze manier kan er toch tegemoet worden gekomen aan oudere websites, zonder echt af te doen aan de kwaliteit die de norm nou juist probeert te waarborgen.
Overigens vraag ik me wel af of de normcommissie hier daadwerkelijk tijd in moet steken. Het zou misschien nuttiger zijn, zoals Gerrit Berkouwer voorstelt, dat de Normcommissie zich buigt over Webrichtlijnen die aanpassingen kunnen gebruiken, vanwege bv onduidelijkheid of vanwege 'voortschrijdend inzicht'. - 14 Armand Maas op 10-12-2008 om 03:48 uur:
- Veel zaken waar blinden en slechtzienden last van hebben, worden opgevangen in hun speciale browsers (met ingebouwde screenreaders etc.). Daarbij zeggen ze dat 'alt' altijd gebruikt moet worden, bij iedere img tag. Nou; zo'n screenreader wordt gek als ie 100x "spacer" moet oplezen, en de persoon die 'm gebruikt al helemaal.
Als ze die webrichtlijnen nu eens zo rangschikten dat eerst de belangrijkste basisgevallen bovenaan staan en dat je afhankelijk van de tijd en budget het lijstje verder kunt afwerken. Ik mis de prioriteiten per ingreep. Als je dit weet en kunt inschatten hoeveel werk iets is, dan kun je een klant ook overtuigen om bijvoorbeeld taak 1 t/m 5 uit te voeren. Een bedrijf dat ze allemaal heeft uitgevoerd krijgt een A score.. een website die alleen de minimale zaken heeft krijgt F. Lijkt me beter dan in allerlei bochten wringen om je niet aan de norm te houden. Je maakt dan ook een onderscheid tussen mensen die hinder ondervinden en mensen die totaal niet door de website kunnen navigeren.
Nu moet je het maar verkopen onder het motto dat het ook goed is voor zoekmachines.. Lijkt me ook dat sites dan meer hun best gaan doen om een betere "score" te krijgen. - 15 Sander v L op 11-12-2008 om 21:16 uur:
- Armand: "spacer" is natuurlijk is afgrijselijk slechte alt tekst. Uberhaupt mogen plaatjes (content) helemaal niet voor stylistische redenen (witruimte) gebruikt worden: daar is CSS voor; maar als je nou echt een inhoudsloos plaatje hebt staan, dan is de juiste alt text daarvoor "" (de lege string).