Verplichting "Principe Universeel" kan komen te vervallen bij vervanging Webrichtlijnen
Enige tijd geleden is een Europese standaard voor de toegankelijkheid van ICT-producten en -diensten ontwikkeld. Deze standaard is op veel punten breder dan de webrichtlijnen, maar bevat net als de webrichtlijnen heel WCAG 2. Het Forum Standaardisatie is een procedure gestart om de verplichting (op overheidswebsites) voor het gebruik van de Webrichtlijnen te vervangen met de verplichting voor het gebruik van de nieuwe Europese standaard.
Een punt waar de webrichtlijnen verder gaan dan de nieuwe Europese standaard, is op het gebied van waarborgen van "bouwkwaliteit", samengevat in het "Principe Universeel". In dit principe worden fundamentale best practices op het gebied van website-bouw verenigd:
- Semantisch: Pas technologieën voor webcontent op betekenisvolle wijze toe
- Gescheiden: Scheid content van presentatie en van gedrag
- Bouw gelaagd: Borg de beschikbaarheid van basiscontent en -functionaliteit
- Foutmeldingen: Zorg voor bruikbare foutmeldingen
- Formulieren: Maak formulieren optimaal bruikbaar
- Meertaligheid: Maak anderstalige content eenvoudig bereikbaar
- Geneste weergavekaders: Sluit niemand uit bij het aanbieden van content middels geneste weergavekaders
- Identificatie van tekens en symbolen: Specificeer karaktercodering
- Openheid: Veroorzaak geen belemmeringen bij de creatie, publicatie en uitwisseling van content
- URI's: URI's dienen duidelijk, uniek en duurzaam te zijn
Het Forum Standaardisatie heeft een intakeadvies (PDF) geschreven, waarin wordt uitgelegd dat dit Principe Universeel niet als "extra laag" bovenop de Europese standaard kan worden gelegd, dus naar een zelfstandige standaard afgesplitst moet worden. Vervolgens wordt aangeraden om deze nieuwe standaard niet de huidige status "verplicht" ("pas toe of leg uit") te geven, maar om dit te verlichten naar "aanbevolen", omdat deze criteria "onnodig verzwarend werken".
Twee relevante quotes vanuit het intakeadvies:
Bureau Forum Standaardisatie
Het verminderen van de verplicht toe te passen richtlijnen en criteria, komt tegemoet aan de in de praktijk veel geuite klacht dat er ‘zoveel criteria’ moeten worden toegepast. Naar alle waarschijnlijkheid kan dit ook op instemming rekenen van belangenorganisaties. Deze hebben eerder aangegeven dat de extra eisen voor bouwkwaliteit onnodig verzwarend werken op de implementatie van de toegankelijkheidseisen en gepleit om de verplichting te beperken.
Bureau Forum Standaardisatie
De praktijk laat zien dat de bouwkosten van een website die aan de Webrichtlijnen versie 2 voldoet niet of niet substantieel hoger zijn. De verwachting is dat hetzelfde geldt voor EN 301 549. De inspanning om hieraan te voldoen is daarmee niet veel groter. Dit is mede afhankelijk van de deskundigheid van de ingehuurde ontwikkelaars en hoe de kwaliteitszorg is ingericht. De exploitatie-kosten van een website die aan de Webrichtlijnen voldoet zijn lager dankzij minder complexiteit, eenvoudiger onderhoud en de mogelijkheid om content te hergebruiken.
Fronteers is uitgenodigd om op 7 juli aanwezig te zijn bij een expertbijeenkomst over dit onderwerp, waarbij Janita Top ons zal vertegenwoordigen. In een eerste inventarisatie zijn wij van mening dat het een slechte zaak zou zijn om het Principe Universeel zo te laten degraderen. Wij als professionele front-end ontwikkelaars zien deze criteria helemaal niet als verzwarend, maar juist als een beschrijving van minimale kwaliteit. Fronteers-leden die bij overheidsorganisaties betrokken zijn merken dat het juist de regels uit Principe Universeel zijn waarop evident broddelwerk van externe leveranciers kan worden afgekeurd. Ook het punt over de exploitatie-kosten uit het intakeadvies komt naar ons inziens voornamelijk voort uit de punten van het Principe Universeel, niet uit de WCAG 2 regels.
We horen graag van onze leden of jullie het eens zijn met dit standpunt, alsmede mogelijke argumenten om aan Janita mee te geven naar de expertbijeenkomst om het belang van het verplicht houden van deze richtlijn mee te kunnen beargumenteren.
Reacties
- 1 Edwin Martin op 29-06-2016 om 15:08 uur:
- Ik vrees dat webbureaus vooral vallen over Succescriterium U.2.2 Scheiding van content en gedrag.: Content en gedrag worden gescheiden van elkaar aangeboden, indien de toegepaste technologie voor webcontent dit ondersteunt.
Dit lees ik als: ook zonder JavaScript moet de content leesbaar zijn.
Nu is het probleem dat veel webbureaus werken met AngularJS en/of React. Websites met deze JavaScript frameworks werken niet als JavaScript is uitgeschakeld.
Nu is het wel mogelijk om deze websites ook te laten werken zonder JavaScript, maar dat is niet triviaal; het kost een flinke inspanning om dat voor elkaar te krijgen.
Ik denk daarom dat je niet kunt zeggen dat "de bouwkosten van een website die aan de Webrichtlijnen versie 2 voldoet niet of niet substantieel hoger zijn".
Zeggen dat webbureaus maar geen AngularJS of React moeten gebruiken is in deze tijd denk ik niet meer realistisch, zeker als je bedenkt dat gebruikers in de doelgroep ook gewoon JavaScript gebruiken. AngularJS doet veel moeite om zijn framework toegankelijk te maken, waardoor het zelfs eerder helpt dan in de weg zit. Zie ngAria. - 2 Sander v. L. op 29-06-2016 om 16:01 uur:
- Na verduidelijking met edwin op IRC: De webrichtlijnen (en zeker dat punt U2.2) schrijven (helaas?) ;) niet voor dat je geen JS-framework mag gebruiken. Content en gedrag scheiden betekent voornamelijk dat als je een stukje code uit de DOM kopieert, je niet een inline JavaScript event-handler meekopieert die in de nieuwe omgeving dingen kapot maakt.
(Het is imho nog steeds een goede zaak om een normale site (niet applicatie) gewoon te progressive-enhancen, en alle content van de pagina op eerste load fijn in de HTML te zetten zodat bezoekers de pagina lokaal kunnen opslaan en alle content beschikbaar hebben zonder dat de ontwikkelaar moeilijk met offline capabilities heeft moeten doen. Als je daar vanaf het begin op bouwt, dan is dat geen extra werk. Maar dat is een andere discussie...)
De claim dat "de bouwkosten van een website die aan de Webrichtlijnen versie 2 voldoet niet of niet substantieel hoger zijn" is er een van het Bureau Forum Standaardisatie, gebaseerd (neem ik aan) op ervaringen uit de praktijk met overheidssites (waarbij het natuurlijk bij aanvang van de bouw al bekend is dat deze aan de webrichtlijnen moeten voldoen, dus keuzes gemaakt kunnen worden die dit mogelijk maken). Ikzelf vind dit ook volstrekt verdedigbaar; als ik een site bouw, dan is die "by default" toegankelijk, semantics, met progressive enhancement, net opgebouwde URLs, etc. Het zou niet eens bij me opkomen om het anders te doen.